KINH DOANH THEO TREND - LÀM SAO ĐỂ KHÔNG BỊ THUA LỖ?

Trong bối cảnh thị trường thay đổi nhanh chóng và người tiêu dùng ngày càng khó tính, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đang rơi vào cạm bẫy của việc "kinh doanh theo trend". Tuy nhiên, liệu xu hướng này có thực sự mang lại lợi ích lâu dài hay chỉ là một con dao hai lưỡi? Bài viết này, Trường doanh nhân HBR sẽ giúp bạn nhận diện cơ hội và rủi ro của hình thức kinh doanh này, từ đó có chiến lược bài bản hơn để phát triển bền vững.

1. Kinh doanh theo trend là gì?

"Kinh doanh theo trend" có thể hiểu đơn giản là tận dụng những xu hướng mới nhất trên thị trường để tung ra sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngay tại thời điểm đó. 

Ví dụ như việc bán hàng online qua các nền tảng mạng xã hội mới như TikTok, hoặc sản xuất các sản phẩm "ăn theo" xu hướng hiện tại như thực phẩm chức năng hot, thời trang theo mốt, hay các sản phẩm công nghệ tiên tiến.

Việc nắm bắt các xu hướng mới có thể mang lại cho doanh nghiệp những lợi ích ngắn hạn như doanh thu tăng vọt, lan tỏa nhanh chóng và thu hút sự chú ý từ khách hàng. Tuy nhiên, nếu không có chiến lược rõ ràng và kiến thức quản trị bài bản, hình thức này có thể đẩy doanh nghiệp vào tình trạng bế tắc “toàn tập”.

2. Cơ hội của kinh doanh theo trend

Kinh doanh theo trend mang đến những lợi ích mà nhiều doanh nghiệp hay người làm kinh doanh không thể bỏ lỡ.

2.1. Tăng doanh thu nhanh chóng

Một trong những lý do chính khiến nhiều doanh nghiệp bị cuốn vào xu hướng là lợi ích trước mắt về doanh thu. Khi tham gia vào một xu hướng hot, sản phẩm có thể bán chạy ngay lập tức, giúp tăng trưởng doanh thu vượt trội trong thời gian ngắn. Đặc biệt, với những ngành như thời trang, dược mỹ phẩm hay F&B, xu hướng thị trường luôn thay đổi, và việc bắt kịp nó có thể giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội để tạo lợi thế cạnh tranh.

2.2. Xây dựng hình ảnh doanh nghiệp linh hoạt

Kinh doanh theo trend cũng giúp doanh nghiệp thể hiện tính linh hoạt và sáng tạo. Khi biết cách tận dụng các xu hướng đúng thời điểm, doanh nghiệp không chỉ thu hút được khách hàng mà còn xây dựng được hình ảnh hiện đại, năng động trong mắt đối tác và thị trường.

2.3. Khả năng tiếp cận thị trường mới

Việc đi theo xu hướng cũng là cơ hội tốt để doanh nghiệp tiếp cận với nhóm khách hàng mới, đặc biệt là những đối tượng trẻ trung, yêu thích công nghệ hoặc các sản phẩm độc đáo. Khi một xu hướng bùng nổ, các doanh nghiệp nhỏ hoàn toàn có thể mở rộng tệp khách hàng và gia tăng nhận diện thương hiệu.

3. Rủi ro của kinh doanh theo trend

Bên cạnh những giá trị tức thì mà kinh doanh theo trend mang lại, nhiều lãnh đạo/ chủ doanh nghiệp nhận định được những khó khăn khi kinh doanh theo hình thức này.

3.1. Phụ thuộc vào sự thay đổi nhanh chóng của thị trường

Xu hướng thị trường thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Điều này khiến cho doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng phải liên tục thay đổi sản phẩm, chiến lược kinh doanh mà không có sự ổn định. Điều này gây áp lực lớn lên chi phí và khả năng quản lý. Nhiều chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn thiếu nền tảng về quản trị, dễ mắc phải sai lầm khi chạy theo xu hướng mà không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

3.2. Cạnh tranh khốc liệt với nhiều đối thủ

Khi một xu hướng trở nên phổ biến, không chỉ một mình bạn nhận ra nó, mà hàng trăm đối thủ khác cũng đang nhắm tới cùng một thị trường. Cuộc chiến cạnh tranh về giá thường sẽ xảy ra khi các doanh nghiệp chạy theo xu hướng nhưng không có gì khác biệt về sản phẩm. Điều này có thể dẫn đến việc giảm lợi nhuận, thậm chí là thua lỗ nếu không được quản lý tốt.

3.3. Không có sự khác biệt lâu dài

Một trong những nguy hiểm lớn nhất của kinh doanh theo trend là việc sản phẩm hoặc dịch vụ không có tính độc đáo và không duy trì được sự khác biệt dài hạn. Sản phẩm chỉ đơn giản là “ăn theo” xu hướng, điều này khiến doanh nghiệp không xây dựng được bản sắc riêng và dễ dàng bị đào thải khi xu hướng biến mất.

3.4. Mất tập trung vào chiến lược dài hạn

Khi quá tập trung vào việc chạy theo những xu hướng ngắn hạn, các chủ doanh nghiệp thường bỏ qua chiến lược phát triển dài hạn. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thiếu chiến lược kinh doanh bài bản có thể khiến doanh nghiệp rơi vào tình trạng đầu tư dàn trải, không tập trung vào giá trị cốt lõi, dẫn đến thất bại không đáng có.

4. Làm thế nào để kinh doanh theo trend mà vẫn bền vững?

Đây là một câu hỏi rất quan trọng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là những doanh nghiệp kinh doanh theo bản năng và chưa có nền tảng quản trị bài bản. Dưới đây là những chiến lược cụ thể giúp bạn không chỉ tận dụng cơ hội từ các xu hướng mới mà còn đảm bảo doanh nghiệp phát triển bền vững và dài hạn.

4.1. Nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng

Nghiên cứu thị trường là bước đầu tiên và cũng là quan trọng nhất trước khi doanh nghiệp quyết định chạy theo bất kỳ xu hướng nào. Bởi không phải xu hướng nào cũng phù hợp với mọi ngành nghề, mọi mô hình kinh doanh, hoặc mọi phân khúc khách hàng.

1 - Phân tích xu hướng

Trước khi quyết định đầu tư vào một xu hướng, doanh nghiệp cần phân tích và dự đoán xu hướng này có tiềm năng phát triển trong bao lâu. Bạn cần trả lời những câu hỏi như:

• Xu hướng này bắt đầu từ đâu?
• Nó phát triển nhờ yếu tố nào? (Công nghệ, văn hóa, thói quen tiêu dùng, v.v.)
• Đối tượng khách hàng của xu hướng này là ai? Có phù hợp với tệp khách hàng hiện tại của doanh nghiệp không?

Ví dụ, với xu hướng bán hàng qua livestream trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, nếu khách hàng của bạn là người trẻ tuổi, năng động, dễ bị ảnh hưởng bởi nội dung trực tuyến, thì đây có thể là cơ hội tuyệt vời. Nhưng nếu khách hàng của bạn chủ yếu là những người trung niên hoặc lớn tuổi, chưa quen với việc mua hàng online, thì việc đầu tư vào kênh này cần được cân nhắc kỹ.

2 - Phân tích đối thủ cạnh tranh

Xu hướng không chỉ thu hút bạn mà còn thu hút nhiều đối thủ khác. Vì vậy, phân tích đối thủ cạnh tranh trong ngành để xác định cách mà họ đang tận dụng xu hướng là bước cần thiết:

• Họ đang cung cấp sản phẩm, dịch vụ gì để đón đầu xu hướng?
• Họ có lợi thế gì (về sản phẩm, giá cả, phân phối) mà bạn cần cạnh tranh?
• Bạn có thể làm gì để tạo sự khác biệt so với họ?

Việc phân tích đối thủ không chỉ giúp bạn đánh giá được mức độ cạnh tranh mà còn cung cấp thông tin quan trọng để bạn tìm ra hướng đi riêng, tránh lối mòn và không bị cuốn vào cuộc chiến giá cả không hồi kết.

3 - Đánh giá nguồn lực nội tại

Một xu hướng mới có thể yêu cầu bạn đầu tư thêm nguồn lực như công nghệ, nhân sự, hoặc tài chính. Do đó, việc đánh giá khả năng thực thi của doanh nghiệp là bước không thể bỏ qua. 

Bạn cần xác định:

• Doanh nghiệp có sẵn sàng đầu tư và phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ để đón đầu xu hướng hay không?
• Doanh nghiệp có đủ nguồn lực tài chính, nhân lực để triển khai không?
• Nếu xu hướng thay đổi, doanh nghiệp có thể nhanh chóng thích nghi và xoay chuyển mô hình kinh doanh không?

Bằng cách phân tích chi tiết về nguồn lực nội tại, bạn sẽ tránh được những rủi ro về tài chính, vận hành khi xu hướng qua đi và đảm bảo tính ổn định cho doanh nghiệp.

Mô hình SWOT sẽ là một trong những công cụ hữu ích giúp doanh nghiệp phân tích và đánh giá các yếu tố nội tại để xây dựng chiến lược hiệu quả.

4.2. Xây dựng chiến lược dài hạn

Kinh doanh theo trend mang tính tạm thời, do đó nếu chỉ tập trung vào những mục tiêu ngắn hạn mà bỏ quên chiến lược phát triển dài hạn, doanh nghiệp sẽ dễ rơi vào bẫy mất cân bằng chiến lược. 

Doanh nghiệp cần phải xây dựng một chiến lược kinh doanh dài hạn vững chắc để không chỉ tận dụng xu hướng mà còn giữ được sự phát triển bền vững.

1 - Tập trung vào giá trị cốt lõi

Xu hướng có thể thay đổi, nhưng giá trị cốt lõi của doanh nghiệp cần phải được giữ vững. Doanh nghiệp nên tập trung vào việc phát triển những sản phẩm hoặc dịch vụ có tính độc đáo, khác biệt và phản ánh rõ bản sắc của mình. Những giá trị này sẽ giúp doanh nghiệp đứng vững ngay cả khi xu hướng thị trường biến mất.

Ví dụ, nếu bạn kinh doanh trong lĩnh vực thời trang, thay vì chỉ tạo ra các sản phẩm theo trend, hãy kết hợp với phong cách riêng của thương hiệu để sản phẩm có dấu ấn độc đáo. Điều này giúp khách hàng nhớ đến bạn không chỉ vì bạn chạy theo xu hướng mà còn bởi bản sắc riêng biệt của sản phẩm.

>>> XEM THÊM: HƯỚNG DẪN CÁCH XÁC ĐỊNH NĂNG LỰC CỐT LÕI CỦA DOANH NGHIỆP

2 - Đảm bảo sự linh hoạt trong chiến lược kinh doanh

Một chiến lược dài hạn không có nghĩa là cố định và không thay đổi. Ngược lại, doanh nghiệp cần phải có sự linh hoạt để thích ứng nhanh chóng với sự thay đổi của thị trường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải luôn theo dõi và đánh giá hiệu quả của chiến lược kinh doanh, sẵn sàng thay đổi khi cần thiết.

Hãy thiết lập các kế hoạch dự phòng để xử lý khi xu hướng không mang lại kết quả như mong đợi. Bạn cần chuẩn bị cho trường hợp xu hướng thay đổi đột ngột và lập kế hoạch để nhanh chóng điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ hoặc kênh bán hàng.

4.3. Linh hoạt nhưng không đánh mất bản sắc

Một trong những thách thức lớn nhất khi kinh doanh theo trend là làm sao để linh hoạt thích ứng với xu hướng nhưng không đánh mất bản sắc thương hiệu. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi bản sắc thương hiệu chính là yếu tố then chốt giúp tạo sự khác biệt so với đối thủ.

1 - Kết hợp xu hướng với bản sắc thương Hiệu

Hãy chọn lọc những xu hướng phù hợp với tầm nhìn và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Nếu một xu hướng không phù hợp với tệp khách hàng hoặc định vị thương hiệu của bạn, việc chạy theo có thể làm suy yếu hình ảnh doanh nghiệp trong mắt khách hàng.

Ví dụ, một thương hiệu mỹ phẩm có giá trị cốt lõi là sự an toàn và lành tính có thể tận dụng các xu hướng làm đẹp mới nhất, nhưng vẫn phải đảm bảo sản phẩm của họ giữ vững các tiêu chí về thành phần an toàn. Điều này vừa giúp doanh nghiệp bắt kịp xu hướng mà vẫn giữ được sự tin tưởng của khách hàng lâu năm.

>>> XEM THÊM: TẦM NHÌN SỨ MỆNH GIÁ TRỊ CỐT LÕI - Ý NGHĨA VÀ CÁCH THIẾT LẬP

2 - Tạo sự khác biệt từ xu hướng

Một doanh nghiệp thành công trong việc tận dụng xu hướng là doanh nghiệp biết cách làm mới xu hướng để tạo ra sự khác biệt. Thay vì chỉ sao chép những gì mà đối thủ đang làm, hãy tạo ra một phiên bản độc đáo, sáng tạo dựa trên xu hướng để tạo dấu ấn riêng.

Ví dụ, khi xu hướng thực phẩm organic (hữu cơ) trở nên thịnh hành, thay vì chỉ bán các sản phẩm hữu cơ như mọi đối thủ khác, một nhà hàng có thể kết hợp xu hướng với phong cách ẩm thực đặc trưng của mình, biến nó thành một trải nghiệm ẩm thực độc đáo cho khách hàng.

4.4. Nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp

Cuối cùng, để tận dụng xu hướng một cách bền vững, năng lực quản trị của doanh nghiệp cần được nâng cao. Đây là yếu tố quyết định để doanh nghiệp không chỉ nắm bắt xu hướng thành công mà còn quản lý hiệu quả, phát triển lâu dài.

1 - Cập nhật kiến thức quản trị và marketing

Trong một thị trường đầy biến động, việc nắm vững kiến thức về quản trị doanh nghiệp và marketing sẽ giúp bạn có cái nhìn chiến lược về xu hướng và cách quản lý tài chính, nhân sự, cũng như chiến lược tiếp cận khách hàng. Điều này không chỉ giúp bạn điều hành hiệu quả mà còn có khả năng thích nghi nhanh chóng với các thay đổi của thị trường.

Các khóa học về quản trị chiến lược, marketing và nhân sự do Trường Doanh Nhân HBR cung cấp có thể là nguồn lực mạnh mẽ giúp doanh nghiệp cải thiện năng lực quản trị, từ đó dễ dàng hơn trong việc nắm bắt và khai thác xu hướng thị trường.

🔴Bạn là chủ doanh nghiệp nhưng đang cảm thấy bất lực vì doanh thu chững lại? Mỗi ngày phải đưa ra quyết định bằng cảm tính, chỉ dựa vào quảng cáo mà không có chiến lược dài hạn? Thậm chí, sản phẩm của bạn đang mất dần lợi thế cạnh tranh vì không có sự khác biệt và liên tục giảm giá để tồn tại?

Càng mở rộng doanh nghiệp, bạn lại càng thua lỗ, không thể quản lý quy trình hiệu quả và cảm giác như mình đang đi vào ngõ cụt?

Hãy ngừng kinh doanh theo bản năng và bước vào nhóm 10% doanh nghiệp dẫn đầu thị trường với chiến lược kinh doanh bài bản. Khóa học XÂY DỰNG VÀ CẢI TIẾN MÔ HÌNH KINH DOANH của Trường Doanh Nhân HBR sẽ giúp các lãnh đạo/chủ doanh nghiệp:

• Xây dựng chiến lược thông minh, ra quyết định chuẩn xác: Biết cách chọn sản phẩm và thị trường mục tiêu một cách thông minh dựa trên dữ liệu rõ ràng
• Vượt qua đối thủ với sự khác biệt: Xây dựng USP (Unique Selling Proposition) cho sản phẩm, tạo ra sự khác biệt rõ nét, khó bị sao chép để không còn phải cạnh tranh về giá.
• Mở rộng kinh doanh, giảm rủi ro: Chuẩn hóa quy trình kinh doanh, giúp doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô mà vẫn kiểm soát được chi phí và duy trì lợi nhuận ổn định.
• Tối ưu lợi nhuận từ khách hàng hiện tại: Nắm vững công thức kéo dài vòng đời khách hàng, giúp tăng giá trị trung bình trên mỗi đơn hàng mà không cần phải chi quá nhiều cho quảng cáo.
• Thấu hiểu và đáp ứng mọi nhu cầu khách hàng: Thành thạo các phương pháp nghiên cứu insights khách hàng, liên tục cập nhật để luôn đón đầu những xu hướng mới của thị trường, giữ vững lợi thế cạnh tranh.
• Tạo dựng tương lai dài hạn vững chắc: Với công cụ McKinsey Horizons, bạn sẽ không chỉ tối ưu hoạt động hiện tại mà còn xây dựng tầm nhìn chiến lược cho 3-5 năm tới, đảm bảo doanh nghiệp phát triển bền vững và đột phá trong tương lai.

Đăng ký tham gia ngay – Hành động sớm, và tận dụng mọi cơ hội để doanh nghiệp của bạn tăng trưởng mạnh mẽ hơn bao giờ hết!

2 - Xây dựng đội ngũ nhân sự năng động

Xu hướng thị trường đòi hỏi sự thay đổi linh hoạt trong vận hành. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng một đội ngũ nhân sự năng động, sáng tạo và có khả năng thích ứng nhanh chóng với sự thay đổi. Điều này bao gồm việc đào tạo liên tục, khuyến khích sự sáng tạo và chủ động trong công việc.

Một đội ngũ nhân sự giỏi sẽ không chỉ giúp bạn quản lý các xu hướng hiệu quả hơn mà còn đề xuất những ý tưởng sáng tạo để giúp doanh nghiệp luôn dẫn đầu xu hướng, thay vì chỉ chạy theo nó.

🔥Khai phá nghệ thuật xây dựng & dẫn dắt đội ngũ đạt hiệu suất tối đa bằng công cụ quản trị nhân sự, kết hợp cùng việc thiết lập phong cách lãnh đạo mang bản sắc cá nhân thông qua khóa đào tạo XÂY DỰNG NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NHÓM với 4 phần nội dung chính:

• Xây dựng nền tảng lãnh đạo: thấu hiểu bản thân & quản trị chính mình
• Nắm chắc các nguyên tắc xây dựng và dẫn dắt đội nhóm vững mãnh
• Kiến tạo tầm nhìn đưa doanh nghiệp tăng trưởng bền vững
• Phát triển đội ngũ lãnh đạo kế cận cho tổ chức

Đăng ký tư vấn ngay!

4.5. Học hỏi liên tục để tránh bẫy kinh doanh theo trend

Trường Doanh Nhân HBR là nơi dành cho các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn nâng cao năng lực quản trị, trang bị kiến thức bài bản để không rơi vào cạm bẫy của việc kinh doanh theo cảm tính. Thông qua các khóa học và chương trình đào tạo chuyên sâu, HBR cung cấp giải pháp để giúp doanh nghiệp bạn phát triển bền vững, dù thị trường có thay đổi liên tục.

Kinh doanh theo trend có thể là một cơ hội nếu được thực hiện một cách bài bản và có chiến lược. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải luôn giữ vững giá trị cốt lõi và không ngừng học hỏi để phát triển.